En Çok Beğendiğim On Konçerto

Günümüz popülist dünyasında neredeyse her müziğin bir listesi yapılıyor, gelmiş geçmiş en iyi albümler, dinlemeden ölmemeniz gereken sanatçılar vb. Bu elbette klasik müzik için de yapılıyor ancak diğer tarzlar gibi ön planda değil. Bunun için şükretmek gerek zira bu klasik müziğin duruşunu koruyor ve öyle kolay ulaşılabilir olmamasını pekiştiriyor. Ne yazık ki yeni nesil veya ortalıkta müzik yazarıyım diye dolaşan pek çok eski ve yeni yetme yazarın değinmediği bir konu, klasik müzik, opera ve konçerto. Sanki, öcü veya uzaylı.

Buradan ilham alarak bende kendi bilgim çerçevesinde klasik müziğe yeni ilgi gösterenlerin veya liste fanatikleri için, bana özel ilk on konçerto listemi çıkarttım. Sıralama karışık olup, beğeni sıralaması yapılmamıştır. Kanımca bu besteler dinlenmeden, bilinmeden diğer dünyaya göç edilmemeli.

Kısa bir konçerto tanıtımı:

Genellikle orkestra eşliğinde, bir solo çalgı için yazılmış, üç bölümden oluşan müzik yapıtı olarak bilinir konçerto. Bestecilerin eserleri ise şöyle adlandırılır; “Obua konçertosu”, “Keman konçertosu” gibi. Kilise müziğinden doğduğu söylenir. O zamanlarda koronun hep birlikte söylediği dinsel şarkılarda çalgıların yerine sesler vardı. 16. ve 17. yüzyıllarda, Gabrieli, Banchieri, Viadana, Schültz vd. gibi bestecilerin insan sesi için yazıkları parçalar ilk konçerto örnekleri olarak sayılır.

Kantat, oratoryo gibi ses için yazılmış müzik yapıtları çok sesli müziğin ilk örnekleri olan ses konçertosunun (vokal konçerto) gelişmesini hazırlarken; çalgılar için yazılan yapıtlar da konçertonun biçimlenmesini sağladı. Vivaldi, Handel ve J.S. Bach bugünkü anlamda ilk konçerto örneklerini veren besteciler oldular.

Birinci bölümün parlak, ikinci bölümün yavaş, üçüncü ya da final bölümün canlı tempoda olmasına özen gösterilen konçertolar, yazıldıkları çalgının tüm olanaklarını zorlayan, icra edecek sanatçının o çalgıda ustalaşmış olmasını gerektiren, önemli müzik formatlarının başında yer alır. Bir konçerto performansı sırasında solist (söz konusu başrollerde olan enstrümanı kullanan sanatçı) adeta o konserin yıldızı olur. Normalde kondüktörün yanında, orkestranın önünde oturur.

1. Rachmaninoff: Piyano Konçertosu No.2
2. Beethoven: Piyano Konçertosu No. 5 (‘Emperor’)
3. Mozart: Klarnet Konçertosu
4. Bruch: Keman Konçertosu No.1
5. Elgar: Çello Konçertosu
6. Paganini: Keman Konçertosu No.1
7. Benedetto Marchello: Oboe Konçerto
8. Shostakovich: Piyano Konçertosu No. 2
9. Mendelssohn: Keman Konçertosu
10. J.S. Bach: Çift Keman Konçertosu