Nijerya’dan Müziğin Altın Dönemi

Gün geçtikçe plakların teknolojiye karşı savaşı kaybetmeleri en söz biz müzik tutkunlarını üzüyor. Zira ancak plaklara basılan albümler tek tek yok oluyor ya bir arşive dâhil olup ilelebet kişiselleşiyor veya bir antikacıda gözlerden ırak toz katmerleri altında yok oluyor. Popüler akıma giren müzikleri elbette bu çok etkilemiyor zira ilk defa dünyaya plak olarak gelen albümler daha sonra CD formatında tekrar hayata geliyor. Fakat bu durum özellikle Afrika kıtasından gelen ve dünya müziği klasmanına giren tarzlar için çok zor. Fakat son zamanlarda Dünya Müziği severler, İngiltere Brighton’da yer alan Soundway gibi müzik şirketleri sayesinde bu eşsiz arşivlere ulaşma imkânı yakalıyoruz. İnanılmaz şık albüm kapları ve detaylı kitapçıklarıyla Afrika’nın kaybolmaya yüz tutmuş zengin müziğini, batı dünyasına taşıyan şirket şimdi karşımıza iki CD’lik Nijerya’nın müziksel altın dönemini paylaşıyor.

Geçtiğimiz aylarda raflarda yerini alan “Nigeria Special: Modern Highlife, Afro Sounds & Nigerian Blues 1970-6” adlı çalışma 1970-6 yılları arasında (ülkenin müziksel olarak doruk dönemi) Afro-beat, Afro-blues tarzına giren Nijeryalı grupların müziğini toparlayan bir çalışma. Dönemlerinde gelip geçen ve nispeten iyi satan ancak zamanla unutulan albümlerden gelen parçaların yer verildiği toplama beş yıllık bir emeğin ürünü. Popüler akımda hiç kimse demokratik adalet bekleyemez ancak toplamada yer alan albümler unutulmayacak kadar canlı ve geniş bir yelpazeye hitap ediyor. Yer alan grupların hepsi bir şekilde dönemin beklentisi ışığında tüm müziksel varlıklarını parçalara yüklemiş ancak kesinlikle bir abartı yok aksine bol zenginlik var.

Elbette karşımızdaki kusursuz bir toplama değil zira çok az olmakla birlikte bazı kusurlar içeriyor. Yer alan birkaç parça diğerlerine kıyasla daha fazla elden geçirilip parlatılmış ve bunlar genel atmosferde biraz sırıtıyor. Bunun haricinde ritmin enerjisi ve kuvveti tüm albüm boyunca mutlak baskısı ile ortaya çok barılı bir çalışma çıkarıyor. Günümüzde çıkan bazı toplama çalışma belirli bir dönemi yansıtmanın yanı sıra tek düze gidişatı ile sıkıcılığa gebe oluyor ancak burada bu söz konusu değil. Müziksel zenginliğin yanı sıra belgesel bir özelliğe sahip olan bu iki saatin üzerindeki çalışma kaçırılmaması gereken bir antoloji. 

Albümde yer alan parçalar o kadar lezzetli ki daha önceden Nijerya dışına çıkmamış olmaları inanılır gibi değil. Miles Cleret tarafından bir araya getirilen çalışmada yer alan 26 parça ayrı bir lezzet sunmasına rağmen özellikle Celestine Ukwu’nun iyimserlik ve umut üzerine seslendirdiği ‘Okwukwe Na Nchekwube’ adlı parça hülyasal vurmalı çalgılar gitar tınıları ile etkileyici bir ortam yaratıyor. Dikkat çeken diğer parçalar ise: The Hykkers’ın seslendirdiği sert blues ritimlerine haiz ‘I Want A Break Thru’, uzaysal funk temaları yansıtan The Funkees tarafından icra edilen ritmik bir dolanbaç olan ‘Akula Owu Onyeara’  ve Dele Ojo tarafından seslendirilen Fuji ezgilerine sahip olan ‘Oja Omoba’.

Oldukça geniş bir yelpazeyi kapsayan çalışma dinledikçe müziksel katmanlarını açan, açtıkça sizleri içine çeken kusursuz bir toplama. Bir şekilde Afrika müziğine ilgi duyanların kaçırmaması gereken bir çalışma.

Parçalar:

1. The Anambra Beats-Ayamma-4:05
2. Celestine Ukwu & His Philosophers National -Okwukwe Na Nchekwube -6:09
3. The Don Isaac Ezekiel Combination-Amalinja-5:15
4. The Funkees -Akula Owu Onyeara -7:28
5. Dele Ojo & His Star Brothers Band -Oja Omoba-3:41
6. The Harbours Band -Koma Mosi -2:54
7. The Semi-Colon -Nekwaha Semi Colon -3:29
8. Sir Victor Uwaifo & His Melody Maestros -Osalobua Rekpama -3:20
9. St. Augustine & His Rovers Dance Band -Onwu Ama Dike -6:05
10. The Sahara All Stars of Jos -Feso Jaiye-4:08
11. Mono Mono -Ema Kowa Iasa Ile Wa -6:48
12. Tunji Oyelana & The Benders-To whom it may concern -2:56
13. The Tony Benson Sextet -Ugali-5:21
14. The Nigerian Police Force Band -Asiko Ni Mi-5:09
15. Godwin Ezike & The Ambassadors -Torri Wowo-3:07
16. Opotopo (Easy Kabaka Brown) -Belema-6:12
17. Dan Satch & His Atomic 8 Dance Band of Aba -Alabeke-4:35
18. Popular Cooper and His All Beats Band -Arraino-3:02
19. Collins Oke Elaiho & His Odoligie Nobles Dance Band-Simini — Yaya -3:39
20. Bola Johnson & His Easy Life Top beats -Buroda Mase -4:55
21. The Hykkers -I Want a Break Thru’ -3:01
22. George Akaeze & His Augmented Hits -Business Before Pleasure -4:36
23. Shadow Abraham with Mono Mono Friends -Omo Yen Wu Mi -3:28
24. Leo Fadaka & The Heroes -Blak Sound-4:53
25. Joseph & The Creative 7 -Eguae Oba Osayomore -4:29
26. Etubom Rex Williams & His Nigerian Artistes -Akpaisong-2:28

www.soundwayrecords.com