Dünya Müziği Batılıların Eğlencesi Değildir

Geçen gün okuduğum bir yazıda Dünya Müziği yapan bir grubun modern çağlılar ekleyerek Batılıların daha algılayabileceği müzik yaptığı ifade edilmişti. Şöyle bir geri durup bu cümleyi tekrar bir okudum. Demek ki söz konusu Afrikalı grup (ki kanımca oldukça başarılı bir ekip) sadece Batılıların beğenmesi umuduyla müzik yapıyordu. Yani kendileri için, kendi beğendikleri bir müzik yapmıyordu amaçları Batılıları eğlendirmek. Uzun zamandan beri böyle bencil bir gözlem okumadım.

Ne demek canım Afrikalı grubun işi gücü yok Batılıları eğlendirmek için müzik yapıyor. Evet Afrikalılar hala çadırlarda elektrikten, radyodan ve teknolojiden bihaber yaşıyorlar. Bu mu genel kanı? Oysa bu grubun kendi beğendiği müziği yapıyor olması, bir stüdyoda müzik kaydediyor olması mümkün değil mi? Elbette mümkün ve gerçek.

Batılılar artık dünyanın kendi eksenleri etrafında dönmediğini öğrenmek zorunda. Başka ülkelerde kendi sevdikleri kulvarda ister kültürel harmanlama çerçevesinde ister çağdaş kavramda sanat yapabilir. Bunu birilerinin gözüne girmek, bir tarza yanaşmak veya genel kategoriye sokulmak için yaptıklarına inanmak çok zor. Yapılan sanat isteseniz de istemeseniz de özgün, evet ortada batı ile Afrika veya batı-doğu harmanlaması olabilir ama bu birilerinin beğenisini kazanmanın aksine bir yenilikçiliktir, ileri biz vizyon ve yaratıcılıktır. Tek düzeliğinin çerçevesini yıkıp, var olan sığlığa dışarıdan bakmaktır. Adı Üstüne Dünya Müziği genel bir kavramdır ve ister tekil kültür ister çoklu kültürden gelsin bir vizyonu temsil eder. O da algılamadır, oradakini algılama. Bu algılama süreci ise bazı katalizörler ile desteklenip belirli kültürlere daha anlaşılır hala getirilebilir. Bu ulaşım sağlanırsa zaten bu bir başarıdır. Ama asla ve asla Batılılar beğensin diye Dünya Müziği yapılmaz, yapılanlar ise zaten yapaylıkta ileri gitmez.

Bu kullanılan ifade hem sanatçıyı hem de dinleyiciyi aşağılayan ve üstünlük sağlayan bir duruştur. Her şeyin birbirin işlendiği çoklu ortamsal bir dünyada hala bu görüşlerin olması çok acı verici ve üzücüdür.